Erica Blokhuis, wijkverpleegkundige en casemanager dementie bij Buurtzorg Amersfoort Nieuwland. Na een studiebezoek in Cuba en het volgen van Cubaanse lessen ben ik mij volledig gaan verdiepen voor het inzetten van preventieve interventies. Cuba staat bekend om zijn collectieve preventies. Door middel van voorlichting ligt de focus op gedragsverandering met als doel leefstijlverbetering.
Wijkkennis…prioriteit om preventief te kunnen werken!
Wil je leren om preventief te werken in de wijk? Als wijkverpleegkundige ben je de spil in de wijk. Verdiep je kennis en besteed aandacht aan het wijkplan. Je gaat kennismaken en samenwerken met wijkbewoners, buurt bestuur, huisartsen, fysiotherapie, ergotherapie, wijkteam, diëtisten, apothekers, wijkagent, kerkgenootschappen en coördinatoren inloop en ontmoeting. Van elkaar moeten wij weten wat we in huis hebben. Delen met elkaar wat er speelt in de wijk. Dat is tegenwoordig niet erg makkelijk met de privacywet. Met een document waarbij je toestemming vraagt aan de desbetreffende persoon lukt het om de samenwerking met elkaar aan te gaan.
Weten waar de kinken in de kabels zitten.
Overgewicht, diabetes, hoge bloeddruk. Elke professional heeft deze groep wijkbewoners in zijn praktijk.“Samen staan we sterk”. Op deze manier proberen wij met elkaar cliënten en wijkbewoners te verbinden en te sturen naar een gezondheidsbevorderende activiteit.
Als wijkverpleegkundige kom je achter de voordeur. Je krijgt een zorgopdracht van de huisarts of vanuit het ziekenhuis. Buurtzorg heeft als visie: “Eerst Buurten dan zorgen¨.
Dat luisterende oor en dat kopje koffie levert veel op.
Ik kom er op deze manier snel achter of er meer speelt in het leven van deze cliënt. Tijdens het buurten stel ik vragen en vertel ik over mijzelf. Sport, vrienden, sociale netwerk of iets leuk wat ik heb meegemaakt. Mensen beginnen te vertellen over hun eigen leven. Op deze manier kom ik erachter of eenzaamheid een rol in het leven van de cliënt speelt. De levensstijl en de fysieke beweging van de desbetreffende cliënt komt ter sprake. Ik deel mijn eigen verhaal. Door aanpassing van mijn levensstijl ben ik van mijn hoge bloeddruk medicatie afgekomen. Ik stel de vraag of er een behoefte wens is. Hiermee bedoel ik of er een behoefte is naar wijkgerichte activiteiten. Indien nodig help ik hen om kennis te maken met de activiteiten in de wijk. De inloop en ontmoeting Beytna en de Herberg zijn twee locaties waar gezelligheid te vinden is. Een luisterend oor, een kopje koffie, deelnemen aan workshops,bewegingsmomenten of sociale eetgelegenheden staan er op de agenda. Covid-19 heeft wel wat roet veroorzaakt maar we zitten niet bij de pakken neer en bedenken met elkaar leuke initiatieven.
Wanneer ik vertel over mijn preventieve werkzaamheden in de wijk krijg altijd de vraag: Hoe schrijf jij dat weg, registreren van uren. Op de cliënt is mijn antwoord dan. Maar hoe? Bij het schrijven van een preventieve interventie is je onderbouwing en de waarom vraag van groot belang. Ik probeer een lichamelijke klacht te voorkomen. Iemand die veel alleen is, daar ligt een depressie, toename alcoholgebruik of ondervoeding op de loer. Iemand die in een depressie zit heeft behoefte aan een luisterend oor. Iemand met een verslaving daar schuilt achter de verslaving een ander probleem. Ik zie mijzelf als een persoon in de wijk die door middel van gesprekken, huisbezoeken, extra aandacht meedenkt met de medemens ter voorkoming van een uitzichtloze situaties.
Voorbeeld uit de praktijk Zorgopdracht: cliënt ondersteunen bij het aanleren van stomazorg. Ik kwam daar maar niet weg. Deze cliënt had veel behoefte aan een luisterend oor. Slechte nachtrust, klein netwerk. Deze cliënt zat er psychisch doorheen. Er was professionele hulp die deze cliënt ondersteunde maar nog waren de zorgmomenten tijdrovend wat niets met de stomazorg te maken had. Ik zag een jonge vrouw met starende ogen en proefde de stress die in het lijf van de cliënt aanwezig was. Ik stelde voor om een extra zorgmoment in te plannen. Tijdens dat zorgmoment ging ik complementaire zorg verlenen. Op mijn tenen liep ik weg. De aanraking en het gebruik van etherische oliën zorgde voor volledige ontspanning waardoor de cliënt in slaap viel. Wanneer wij voor de stomazorg kwamen werd er al weer gevraagd: ik kijk nu al uit naar volgende week. Er ontstond een lichtpunt. Beetje bij beetje zag je de cliënt veranderen.Ik vertelde over de vele activiteiten in de wijk. Misschien ooit vrijwilliger worden? Mijn streefdoel was om deze cliënt deel te laten nemen aan collectieve preventie. Ik ruilde de complementaire interventie in voor samen een rondje wandelen met de rollator. Samen werken gingen we ervoor zorgen dat deze cliënt fysiek sterker werd. Ik vertelde dat wij samen gingen streven naar deelname aan het wandelen met de dokter. Cliënt stemde toe. Een schot in de roos. Deze cliënt is deelnemer bij de wandelgroep en vrijwilliger bij de inloop en ontmoeting geworden.
Preventief werken daar hoort het woord samen bij. Cliënten weten dat er veel activiteiten zijn in de wijk. De stap om alleen erop af te stappen is te groot. Samen op pad de eerste keer dat werkt het beste.
Reacties van preventieve cliënten: het voelde als een warme deken, het gaf mij weer energie om uit mijn bed te komen, er ging een wereld voor mij open, ik heb weer een schouder waarop ik op kan huilen gevonden, gezelligheid, dankzij de liefde en de aandacht die ik van jou ontving, heb ik afstand kunnen nemen van mijn verslaving in samenwerking met de verslavingskliniek.
Doelstelling en wensen
Cliënten en kwetsbare wijkbewoners collectief met elkaar verbinden. Samen werken aan leefstijlverbetering. Door het geven van voorlichting, elkaar ontmoeten onder het genot van een gezonde maaltijd. Ik roep alle professionals op om mee te werken aan collectieve wijkactiviteiten met een gezonde touch in het vizier.
Preventief werken is nog een ondergeschoven kindje. Laten we met de enthousiaste preventieve professionals de ogen van vele professionals openen. Er valt veel winst te behalen. Preventief werken kost tijd maar het geeft voldoening
