Ben jij een veelzijdige professional met affiniteit en ervaring in de huisartsenzorg? Spreekt het thema gezondheidsbevordering je aan? Dan zijn we op zoek naar jou om de Gezonde WijkAanpak te positioneren buiten de zorg en in de wijk, in samenwerking met en afgestemd op de eerstelijnszorg.
Functiewerkzaamheden:
Samenwerken met de hoofdredacteur om best practices in kaart te brengen.
In samenwerking met het sociaal domein oplossingen ontwikkelen voor gemeenten.
Van focus op ziekte en zorg naar focus op gezondheid en gedrag.
Ben je geïnteresseerd? Stuur dan je motivatie en interesse naar: bestuur@dai-artsen.nl .
Over DAI Artsen: DAI Artsen is een onafhankelijk netwerk van artsen, met een focus op huisartsenzorg. Meer dan 12.000 artsen zijn inmiddels aangesloten bij DAI Artsen.
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een belangrijke hervorming binnen de Nederlandse gezondheidszorg die gericht is op het verbeteren van de samenwerking tussen zorgverleners, het verlagen van de zorgkosten, en het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Voor huisartsen brengt het IZA enkele specifieke uitdagingen met zich mee:
Verhoogde Werkdruk en Administratieve Lasten: Een van de belangrijkste zorgen onder huisartsen is de toename van administratieve taken. Het IZA vraagt om meer registratie, rapportage en verantwoording, wat de werkdruk voor huisartsen kan verhogen. Dit kan ten koste gaan van de tijd die zij kunnen besteden aan directe patiëntenzorg.
Samenwerking en Coördinatie: Het IZA benadrukt de noodzaak voor betere samenwerking tussen verschillende zorgverleners, zoals huisartsen, specialisten en wijkverpleegkundigen. Hoewel dit in theorie leidt tot betere zorg, kan het voor huisartsen een uitdaging zijn om deze samenwerking effectief te organiseren, vooral gezien de vaak beperkte tijd en middelen.
Innovatie en Digitalisering: Het akkoord stimuleert het gebruik van digitale zorgoplossingen, zoals e-health en teleconsultaties. Voor sommige huisartsen kan dit een uitdaging vormen, vooral als ze niet bekend zijn met de nieuwste technologieën of als de infrastructuur niet toereikend is.
Financiering en Budgettering: Het IZA heeft als doel om de zorgkosten beter te beheersen en stelt daarom strenge eisen aan de financiering en budgettering. Huisartsen moeten opereren binnen strakke financiële kaders, wat kan leiden tot spanningen, vooral als zij geconfronteerd worden met toenemende patiëntenaantallen en complexere zorgvragen.
Patiëntenverwachtingen: Met de nadruk op preventie en zelfmanagement, kunnen patiënten hogere verwachtingen hebben van hun huisarts. Huisartsen moeten mogelijk meer tijd besteden aan het uitleggen van preventieve maatregelen en het ondersteunen van patiënten bij zelfzorg, wat de traditionele rollen kan veranderen.
Zorg toegankelijk houden: Een belangrijke doelstelling van het IZA is om zorg voor iedereen toegankelijk te houden. Dit vereist dat huisartsen zorg verlenen aan een bredere groep patiënten, inclusief kwetsbare groepen. Dit kan een extra druk leggen op praktijken, vooral in achterstandsgebieden.
Kortom, hoewel het IZA veel positieve veranderingen kan brengen, staat het huisartsen ook voor aanzienlijke uitdagingen. Het succes van het akkoord hangt sterk af van hoe deze uitdagingen worden aangepakt en hoe goed de huisartsen worden ondersteund in deze overgang.
Uit het onderzoek van het Nivel blijkt dat ruim driekwart van de ondervraagde zorgprofessionals zich zeker voelt over hun vermogen om de zelfredzaamheid van thuiswonende cliënten te stimuleren. Dit vertrouwen betreft het aanmoedigen van cliënten om zelfstandig taken uit te voeren, zoals wassen en aankleden, en het stimuleren van cliënten om samen zorgdoelen op te stellen.
Uitdagingen in de praktijk
Desondanks ervaren zorgprofessionals ook uitdagingen bij het bevorderen van zelfredzaamheid. Het is voor hen moeilijk om zelfredzaamheid te stimuleren wanneer een cliënt weigert om activiteiten zelf uit te voeren. Daarnaast wordt het lastig wanneer zorgprofessionals aan meer cliënten zorg moeten verlenen dan normaal, wat de aandacht en tijd per cliënt vermindert.
Investeren in de huisartsenzorg in samenwerking met wijkverpleging en gezonde wijkaanpak
Om deze uitdagingen aan te pakken, is het van belang te investeren in de samenwerking tussen huisartsenzorg en wijkverpleging. Een integrale gezonde wijkaanpak kan bijdragen aan een beter georganiseerde en effectievere zorgverlening. Door samen te werken, kunnen zorgprofessionals beter inspelen op de behoeften van cliënten en hun zelfredzaamheid op een duurzame manier stimuleren.
Positioneren van gezonde wijkaanpak buiten de zorg en in de wijk, in samenwerking met en in aansluiting op de eerstelijnszorg. www.gezondewijkaanpak.nl
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) heeft tot doel de Nederlandse zorg toekomstbestendig, toegankelijk en betaalbaar te houden. Ondanks de positieve intenties, zijn er enkele knelpunten en bezwaren naar voren gekomen.
Inperking keuzevrijheid: Het IZA vergroot de invloed van zorgverzekeraars, wat de keuzevrijheid van patiënten kan beperken. De vergoeding voor ongecontracteerde zorgaanbieders wordt verlaagd, waardoor patiënten het verschil zelf moeten bijbetalen. Dit kan vooral problematisch zijn voor kleine zorgaanbieders die niet willen contracteren onder strikte voorwaarden van zorgverzekeraars.
Administratieve lasten: Hoewel vermindering van administratieve lasten een prioriteit is, biedt het IZA geen concrete oplossingen hiervoor. Administratie neemt momenteel een derde van de tijd van zorgprofessionals in beslag, wat ten koste gaat van directe patiëntenzorg.
Samenwerking en toegankelijkheid: Het IZA streeft naar betere samenwerking tussen verschillende zorgdomeinen, zoals de acute zorg, huisartsenzorg en geestelijke gezondheidszorg (ggz). Dit is essentieel om een sluitend netwerk van spoedzorgvoorzieningen te garanderen en om de druk op zorgvoorzieningen door de toenemende vraag naar psychische zorg te verminderen.
Teveel vertrouwen in onbewezen middelen: Het IZA vertrouwt sterk op middelen zoals e-health en zelfregiecentra, waarvan de effectiviteit nog onvoldoende is bewezen. Dit kan leiden tot implementatie van oplossingen die mogelijk niet effectief zijn voor alle patiënten.
Verplichtingen en autonomie: Er zijn zorgen over mogelijke verplichtingen voor zorgprofessionals, zoals verplichte dienstdoen, wat risicovol wordt geacht. Daarnaast wordt benadrukt dat zorgprofessionals een belangrijke rol moeten krijgen in de uitwerking van het akkoord om succesvolle implementatie te waarborgen .
Het IZA heeft een ambitieuze agenda opgesteld, maar er moet nog veel gebeuren om de genoemde knelpunten aan te pakken en de zorg daadwerkelijk te verbeteren / (NVVP).
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) richt zich op het verbeteren van de zorg in Nederland door samenwerking en preventie centraal te stellen. Echter, er zijn verschillende knelpunten in de publieke domein en huisartsenzorg die aandacht vereisen om de doelen van het IZA te realiseren.
Knelpunten in de publieke domein en huisartsenzorg:
Capaciteit en Samenwerking: Een belangrijk knelpunt is de beperkte capaciteit binnen de huisartsenzorg en de noodzaak voor betere samenwerking met het sociale domein en de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Huisartsen spelen een cruciale rol in het vroegtijdig signaleren van psychische problemen, maar zij hebben vaak niet de middelen of de juiste samenwerkingsverbanden om patiënten door te verwijzen naar de juiste zorgverleners buiten de GGZ. Er is een behoefte aan uniforme werkwijzen en duidelijke definities voor zorgvragen, zodat patiënten sneller en effectiever geholpen kunnen worden.
Preventie en Gezond Leven: Het IZA benadrukt het belang van preventie en een gezonde leefstijl, maar de huidige zorgstructuren zijn vaak meer gericht op behandeling dan op preventie. Dit vraagt om een verschuiving in de bekostigingsstructuren, zodat preventieve maatregelen beter gefinancierd en geïntegreerd kunnen worden in de zorgverlening. Dit omvat zowel fysieke als mentale gezondheidszorg, waarbij laagdrempelige steunpunten en digitale zelfhulpmogelijkheden essentieel zijn.
Toegankelijkheid en Bereikbaarheid: De toegankelijkheid van zorg, vooral in landelijke en minder dichtbevolkte gebieden, blijft een uitdaging. Het versterken van regionale samenwerkingen en het aanpassen van zorgaanbiedingen aan lokale behoeften zijn hierbij cruciaal. Dit betekent dat huisartsen en andere zorgverleners beter ondersteund moeten worden om lokaal effectieve preventieve en curatieve zorg te bieden
Financiële Structuren: De huidige financieringssystemen in de zorg belemmeren vaak de integratie van preventieve zorg. Om de doelen van het IZA te bereiken, zijn nieuwe bekostigingsmodellen nodig die samenwerking tussen verschillende zorgdomeinen stimuleren en faciliteren. Dit omvat ook de bekostiging van coördinatiekosten en projectmatige preventieve initiatieven
Om deze knelpunten aan te pakken, stelt het IZA voor om:
De capaciteit van Praktijkondersteuners Huisartsenzorg-GGZ (POH-GGZ) te vergroten.
Samenwerkingsverbanden tussen sociale domeinen, huisartsen en GGZ te versterken.
Alternatieve vormen van zorg en ondersteuning, zoals digitale zorg en zelfhulpmodules, te bevorderen.
Nieuwe bekostigingsvormen in te voeren die domeinoverstijgende samenwerking mogelijk maken en stimuleren.
Deze stappen zijn noodzakelijk om de zorg toekomstbestendig, toegankelijk en betaalbaar te houden, en om een verschuiving van zorg naar gezondheid te realiseren.
Zeven jaar na de oprichting van DAI Artsen wil ik een gekoesterd plan voortzetten. In de afgelopen jaren heb ik van een afstand diverse initiatieven en innovaties, hetzij via zorgverzekeraars, hetzij door verschillende marktpartijen, zien komen en gaan.
Ik deel de visie dat iedereen een eigen huisarts en kleinschalige praktijk verdient. Echter, de complexiteit van huisartsenzorg en het tekort aan personeel vereisen meer samenwerking en een integrale aanpak, met de huisarts als spin in het web.
Hoe meer autonomie en ondersteuning voor de huisarts, des te beter de zorg.
Graag wil ik het conceptplan “DAI-Huisartsen Platform: Innovatieve Oplossing voor Huisartsenpraktijken” onder de aandacht brengen, met de nadruk dat digitale innovaties enkel als middel en zeker niet als doel dienen.
Met een kerngroep van adviserende huisartsen en praktijkhouders wil ik werken aan de realisatie van het DAI-Huisartsen Platform.
Het betrekken van huisartsen is van cruciaal belang om innovaties te laten slagen. Huisartsen beschikken over diepgaande kennis van patiëntenzorg en medische processen. Hun ervaring en inzicht zijn essentieel voor het ontwikkelen van digitale oplossingen die in de praktijk echt effectief zijn. Zonder hun input kunnen innovaties de complexe en vaak subtiele behoeften van patiënten en zorgverleners missen.
Huisartsen spelen een cruciale rol in de zorgketen en hebben direct contact met patiënten. Als zij niet betrokken zijn bij de ontwikkeling en implementatie van nieuwe technologieën, is de kans groter dat zij deze niet promoten bij hun patiënten. Dit kan leiden tot een lage adoptiegraad en daarmee tot het mislukken van de innovatie.
Digitale innovaties moeten naadloos integreren in de systemen van huisartsenzorg om effectief te zijn. Zonder de betrokkenheid van huisartsen kunnen ontwikkelaars de praktische aspecten van integratie missen, wat kan leiden tot inefficiënties en uiteindelijk tot falen.
Patiënten vertrouwen op de aanbevelingen van hun huisartsen. Innovaties die worden ondersteund door huisartsen hebben meer kans om te worden vertrouwd en geaccepteerd door patiënten. Zonder deze ondersteuning kunnen nieuwe technologieën met scepsis worden bekeken en minder effectief zijn.
De betrokkenheid van huisartsen bij digitale innovaties is dus cruciaal voor hun succes. Ze brengen onmisbare kennis, ervaring en invloed met zich mee die essentieel zijn voor het ontwikkelen, implementeren en verfijnen van effectieve digitale oplossingen in de gezondheidszorg.
DAI-Huisartsen Platform: Innovatieve Oplossing voor Huisartsenpraktijken
Het DAI-Huisartsen Platform wil innovatieve oplossingen bieden voor de uitdagingen waarmee huisartsenpraktijken momenteel worden geconfronteerd. Door de drukte aan de telefoon te verminderen, patiënten meer regie over hun eigen gezondheid te geven en de communicatie tussen zorgprofessionals te verbeteren, draagt het platform bij aan efficiëntere en kwalitatief betere zorg.
Doelstellingen:
A. Verminderen van drukte aan de telefoon bij huisartsenpraktijken:
Inzet van flexibele zorgprofessionals op afstand om huisartsenpraktijken te ondersteunen tijdens periodes van onderbezetting, inclusief triage en administratieve taken.
B. Verhogen van de regie van patiënten over hun eigen gezondheid:
Informatievoorziening en e-healthoplossingen om patiënten beter geïnformeerd en meer controle te geven over hun eigen zorgproces.
C. Verbeteren van communicatie tussen huisartsen, medisch specialisten, en het sociaal domein:
Verbeteren van de communicatie en samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals om de kwaliteit en efficiëntie van de zorg te verhogen.
Ben je huisarts en wil je aansluiten bij een kerngroep van adviserende huisartsen? Neem dan gerust contact met mij op via e-mail: info@dai-artsen.nl of mobiel: 0641520679.
Met vriendelijke groet,
Rubik Nazarian
Overige informatie:
Academy Inc. is een scholingsbureau dat aan DAI is gelieerd. Vanuit de behoefte ontwikkelen we praktische scholingen met hoge waardering. Samen met mijn collega-trainers, psychologen en huisartsen verzorgen we praktische scholingen in de zorg met hoge waardering.
Het doel van preventie in de zorg is het voorkomen dat gezondheidsproblemen ontstaan of verergeren door tijdig in te grijpen. Op 28 maart publiceerde Huisarts & Wetenschap een nieuwe praktijkhandleiding leefstijlbegeleiding. Hierin wordt beschreven dat 87% van de huisartsen het signaleren en benoemen van leefstijlfactoren als hun taak ziet. Van hen wil 84% eerste adviezen geven en 76% motiveren tot gedragsverandering. Een kleine meerderheid (55%) zou zelf een behandeling starten, al dan niet in samenwerking met de POH, en 66% verwijst voor leefstijlbegeleiding. Leefstijlinterventie wordt gezien als aanvullend aanbod voor de huisartsenzorg.
Anno 2024 is er in de huisartsenzorg nog geen praktijkondersteuner die zich specifiek richt op leefstijl. In het sociaal domein worden GLI’s (gecombineerde leefstijlinterventies) aangeboden door leefstijlcoaches, vaak in groepsverband. In de huisartsenpraktijk bespreken huisartsen en praktijkondersteuners echter vrijwel elk consult het belang van een gezonde leefstijl. Het ontbreekt hen echter vaak aan tijd en/of expertise om hier dieper op in te gaan. Dit was de aanleiding om een pilot te starten met POH-leefstijl in huisartsenpraktijk Vondellaan in Veenendaal.
We hebben hierbij een POH GGZ met leefstijlexpertise ingezet en door middel van patiëntenenquêtes onderzocht of het drempelverlagend en effectief is voor patiënten om blijvende gedragsverandering in leefstijl te verbeteren en zo bij te dragen aan preventie in de zorg. Sinds halverwege 2022 werkt zij 4 uur per week in huisartsenpraktijk Vondellaan te Veenendaal. Zij ziet wekelijks zo’n 3 tot 4 patiënten. Voor een intake heeft zij een uur, voor een vervolgconsult 45 minuten. Patiënten worden doorverwezen door de huisarts of praktijkondersteuner en kunnen aan de balie van de assistente laagdrempelig een afspraak maken.
Werkwijze
De POH-leefstijl werkt door middel van motiverende gedragsverandering en meet het gewicht niet. Zij werkt vanuit het HIS (Huisarts Informatie Systeem) en noteert hier ook haar bevindingen zodat de betrokken zorgverleners hiervan op de hoogte blijven. Wekelijks is er een kort overlegmoment tussen huisarts en POH Leefstijl. De POH Leefstijl fungeert als een spin in het web met betrokken paradisciplines zoals diëtisten en fysiotherapeuten. De pilot POH-leefstijl wordt gefinancierd door Menzis vanuit ESV (Eerstelijns Samenwerkingsverband Veenendaal) met O&I (Ontwikkeling en Innovatie) gelden.
Conclusie
De eerste resultaten zijn positief en lijken te bevestigen dat persoonsgerichte individuele leefstijlcoaching door een praktijkondersteuner GGZ met leefstijlexpertise in de huisartsenpraktijk voor volwassen patiënten een effectieve en drempelverlagende manier is om gedragsverandering in leefstijl te stimuleren.
Discussie
Voorlopig kunnen we concluderen dat een individueel aanbod van leefstijlcoaching in de huisartsenpraktijk motiverend en drempelverlagend werkt voor patiënten. Deelnemers ervaren meer bewustwording, inzicht en reflectie over hun gedrag. Ze zijn meer gaan bewegen, meer ontspannen, anders gaan eten en drinken en beter gaan slapen. Wij hebben er bewust voor gekozen om niet het gewicht of BMI als belangrijkste uitkomstmaat te nemen, omdat dit van veel verschillende factoren kan afhangen en in korte tijd sterk kan fluctueren. Motiverende gedragsverandering lijkt op langere termijn effectiever en beter vol te houden dan alleen het bestrijden van obesitas.
Door te werken met een praktijkondersteuner-leefstijl denken wij dat de kwaliteit van de eerstelijnszorg verbetert. De praktijkondersteuner is breed opgeleid en heeft specifieke kennis opgedaan rondom leefstijl en bijbehorende ziektebeelden. Doordat er wordt gewerkt vanuit en in het HIS, wordt de samenwerking tussen POH-leefstijl, huisarts en praktijkondersteuners-somatiek versterkt, waar de patiënt van profiteert. Vanwege het beroepsgeheim mag een leefstijlcoach niet werken vanuit het HIS, wat de communicatie tussen GLI en zorgverleners bemoeilijkt. De meerderheid van de ondervraagde deelnemers vindt de korte lijnen tussen POH-leefstijl en huisarts/POH prettig.
Het unieke aan deze pilot is dat de POH-leefstijl naast leefstijlcoach ook werkzaam is als POH GGZ. Vooral als het gaat over motiverende gedragsverandering in combinatie met psychologische begeleiding, denken wij dat deze combinatie zeer sterk is. Wij zouden de NVvPO (Nederlandse Vereniging voor praktijkondersteuners & praktijkverpleegkundigen), LV (Landelijke Vereniging POH GGZ), LHV (Landelijke Huisartsen Vereniging) en PON (Partner Overgewicht Nederland) dan ook van harte willen aanbevelen om deze specialisatie als functie te erkennen, te investeren in scholing en optioneel te overwegen dit op te nemen in het functiehuis huisartsenzorg/CAO.
Wij beseffen ons dat individuele zorg op maat op korte termijn duurder is dan in groepsverband, hoewel dit vooral bepaald zal worden door de langetermijnresultaten, die nog niet bekend zijn. Of onze onderzochte vorm van preventie ook kosteneffectief is, laten wij over aan de beleidsbepalers en zorgverzekeraars. Wij hebben in deze het belang van de gezondheid van de patiënt laten prevaleren boven het kostenaspect.
De eerste onderzoeksresultaten zijn uitermate boeiend, al is de onderzochte groep patiënten nog klein en loopt het onderzoek pas 2 jaar. Het onderzoek is nog gaande en meer onderzoeksdata zijn nodig om harde conclusies te kunnen trekken. Concluderend durven wij te stellen dat preventie door middel van leefstijl in de huisartsenpraktijk door een POH-GGZ een absolute aanrader is, aanvullend op de GLI’s.
In de afgelopen maanden hebben Rijnmond Dokters en de directie Zorg, Welzijn en Preventie van de gemeente Rotterdam regelmatig samengezeten om te praten over hoe ze beter kunnen samenwerken, hoe ze vestigingsproblemen kunnen oplossen en hoe ze de zorgroute kunnen verbeteren. Dit overleg is nu een vast onderdeel geworden van hun samenwerking en heeft al concrete resultaten opgeleverd. Een van die resultaten is dat de gemeente Rotterdam het verwijssysteem van huisartsen, genaamd ZorgDomein, gaat implementeren.
Dit is het gevolg van een hechte samenwerking waarbij Rijnmond Dokters een belangrijke rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van deze nieuwe voorziening. Vraagwijzer, het portaal van de gemeente voor ondersteuning op verschillende gebieden, zoals geldzaken, vervoer, hulpmiddelen en begeleiding, zal vanaf halverwege 2024 toegankelijk zijn via ZorgDomein. Dit betekent dat Rotterdamse patiënten gemakkelijker toegang zullen hebben tot de juiste ondersteuning.
De gemeente Rotterdam zal ZorgDomein opzetten en vraagt een selecte groep huisartsen om feedback te geven voordat het systeem in gebruik wordt genomen. Zowel de gemeente Rotterdam als Rijnmond Dokters zijn verheugd over deze ontwikkeling en kijken uit naar verdere samenwerking.
Vraagwijzer is een gratis service van de gemeente Rotterdam waar mensen terecht kunnen voor ondersteuning en advies bij verschillende vraagstukken, zoals zorg, gezondheid, financiën, juridische kwesties en thuisproblemen zoals huiselijk geweld.
Stichting Gezonde Wijkaanpak is een intiatief van DAI Artsen. In samenwerking met huisartsen, adviseurs en wetenschappers slaat De Stichting Gezonde Wijkaanpak de handen ineen om een brug te slaan tussen het medische en sociale domein.
De stichting richt zich op het bevorderen van Gezonde Wijkaanpak buiten de gebruikelijke zorgomgeving en binnen de lokale gemeenschap, met een sterke focus op samenwerking met en integratie binnen de eerstelijnszorg.
Een groep van vier huisartsen in opleiding in de regio Leiden is bezig met de onderwijsmodule “Innovatie”. Binnen deze module willen ze graag de balans tussen leefstijlinterventies en medicatie in de huisartsenzorg onderzoeken. De huisartsen in opleiding zijn benieuwd naar de mening van collega’s over dit onderwerp. De vragenlijst neemt zo’n 5-10 minuten in beslag. Alvast bedankt voor het invullen. Het resultaat zal binnenkort worden bekendgemaakt.
Om meer inzicht te krijgen in dit thema, verzamelen we ervaringen over het gebruik van leefstijlinterventies in de huisartspraktijk.
Met vriendelijke groeten, Charlotte Brouwer, Arnaud Mansour, Nicolette Noorda en Maureen van der Schinkel
